อาชีพทำเงิน เพาะพันธุ์ “ปลานิล” เพิ่มมูลค่า สร้างรายได้เป็นกอบเป็นกำ

อาชีพทำเงิน เพาะพันธุ์ “ปลานิล” เพิ่มมูลค่า สร้างรายได้เป็นกอบเป็นกำ

ปลานิลเป็นปลาเศรษฐกิจของประเทศไทย ซึ่งคนไทยนิยมเลี้ยงเป็นอย่างมาก เลี้ยงง่ายและมีรายได้ดีอีกด้วย การแปลงเพศปลานิลนั้น เป็นการทำให้ปลานิลเปลี่ยนเป็นเพศใดเพศหนึ่ง ในที่นี้คือการทำให้ปลานิลฟักออกมาเป็นเพศผู้ เนื่องปลานิลเพศผู้จะโตเร็วกว่าเพศเมีย ทำให้มีราคาดีกว่าเพราะปลามีขนาดใหญ่

การแปลงเพศปลานิลทำโดยการให้กินอาหารผสมฮอร์โมน 17-แอลฟา เมทิลเทสโทนสเตอโรน (17α-methyltestosterone) ที่อัตราความเข้มข้น 60 มิลลิกรัม ต่อ อาหาร 1 กิโลกรัม

การเลี้ยงพ่อแม่พันธุ์

แยกพ่อแม่พันธุ์ (นิยมใช้ปลาขนาด 150-250 กรัม) นำไปขุนในกระชัง เป็นเวลา 20 วัน แล้วจึงนำมาเพาะพันธุ์ในกระชังเป็นเวลา 7-10 วัน ในอัตราส่วนเพศผู้ต่อเพศเมีย 1 : 2 จำนวน 150 ต่อกระชัง ให้อาหารเม็ดที่มีโปรตีน 30% วันละ 2 ครั้ง

การนำไช่ออกจากปากแม่ปลา ทำโดยการเปิดปากแม่ปลาแล้วทำการเคาะไข่ปลาออกจากปากแม่ปลาทีละตัว สามารถทำได้ทุก 5-7 วัน  และเปลี่ยนแม่ปลาที่วางไข่ออกทุกครั้งที่นำไข่ออกจากปากปลา เมื่อใช้แม่ปลาชุดใหม่ทดแทนจะทำให้ผลผลิตสูงขึ้น

การฟักไข่และการอนุบาล

ไข่ที่ทำออกจากปากแม่ปลา จะแยกออกเป็นระยะต่างๆ โดยแบ่งเป็น 5 ระยะ ดังนี้

ระยะที่ 1 ไข่มีสีเหลืองอ่อน ยังไม่มีการพัฒนาการใด ๆ

ระยะที่ 2 ไข่มีสีเหลือเข้ม มีจุดดำรอบ ๆ ไข่ เห็นการพัฒนาของตา เป็นจุดดำ 2 จุด

ระยะที่ 3 ไข่พัฒนาจนสังเกตเห็นส่วนตาและหางชัดเจน สีของไข่เป็นสีน้ำตาล ไม่เคลื่อนไหว

ระยะที่ 4 ลูกปลาฟักออกเป็นตัว แต่ถุงไข่แดงยังไม่ยุบ เริ่มมีการเคลื่อนไหว

ระยะที่ 5 ลูกปลาฟักออกเป็นตัว และถุงไข่แดงยุบแล้ว สามารถว่ายน้ำได้

ระบบเพาะฟักไข่ปลานิลแปลงเพศ

ทำการล้างไข่ปลาเพื่อแยกสิ่งสกปรกออก โดยล้างในน้ำน้ำสะอาดมีน้ำไหลวน

แยกไข่ปลาออกจากสิ่งสกปรก โดยใช้น้ำเกลือเข้มข้น ไข่ปลานั้นจะลอย ง่ายต่อการแยกและยังเป็นการฆ่าเชื้ออีกด้วย

นำไข่ไปฟักในกรวยฟักไข่และถาดอนุบาล ใช้เวลาอนุบาลในถาดประมาณ 3-7 วัน จึงเริ่มให้กินอาหารที่ผสมฮอร์โมนเพื่อแปลงเพศ

การเตรียมอาหารผสมฮอร์โมน

สารละลายฮอร์โมน นิยมเตรียมสารละลายเข้มข้น 500 ส่วนในล้านส่วน (500ppm) สารละลายเก็บไว้สำหรับใช้ผสมอาหาร การเตรียมสารละลาย เตรียมโดย

ชั่งฮอร์โมน 17-แอลฟา เมทิลเทสโทนสเตอโรน (17α-methyltestosterone) 0.5 กรัม

เติมเอทิลแอลกฮอล์ปริมาตร 1 ลิตร คนให้เข้ากัน

อาหารผสมที่ใช้อนุบาลลูกปลานิลเพื่อแปลงเพศประกอบไปด้วย

รำละเอียด 1 ส่วน โดยน้ำหนัก

ปลาป่น 3 ส่วน โดยน้ำหนัก

อาหารผสมฮอร์โมนสำหรับใช้อนุบาลลูกปลานิลแปลงเพศ (60 มิลลิกรัม/อาหาร 1 กิโลกรัม) เตรียมโดย

นำสารละลายฮอร์โมนที่เตรียมไว้ 120 ซีซี

เติมเอทิลแอลกฮอล์ 120 ซีซี จะได้สารละลายฮอร์โมน 240 ซีซี

นำสารละลายฮอร์โมน 240 ซีซี ผสมในอาหาร 1 กิโลกรัม ผสมให้ทั่ว นำไปผึ่งลมให้แห้ง และเก็บในตู้เย็น

การอนุบาลลูกปลานิลแปลงเพศ

อนุบาลในกระชัง จำนวน 10,000 กระชังต่อตัว ให้อาหารผสมฮอร์โมนวันละ 4-6 ครั้ง เป็นเวลา 21 วัน

การให้อาหารลูกปลานิลแปลงเพศ

ควรให้อย่างน้อย 5 ครั้งต่อวัน

สัปดาห์ที่ 1 ให้อาหาร 30% ของน้ำหนักตัว

สัปดาห์ที่ 2 ให้อาหาร 20% ของน้ำหนักตัว

สัปดาห์ที่ 3-4 ให้อาหาร 15% ของน้ำหนักตัว

หลังจากอนุบาลลูกปลาจนครบ 21 วันแล้ว เป็นการสิ้นสุดการแปลงเพศ จะได้ลูกปลาขนาดประมาณ 1.5 – 2 เซนติเมตร

ต้นทุนและรายได้จากปลานิลแปลงเพศ

ต้นทุนและรายได้ในการผลิตลูกปลาจําหน่าย  (10,000 ตัวต่อกระชัง)

ระยะเวลาในการเลี้ยง  : 1 เดือน

ต้นทุนการเลี้ยงต่อตัว : 0.14 บาท

ขนาดของลูกปลาโดยเฉลี่ย : 3-5 เซนติเมตร

ราคาขายลูกปลาต่อตัว : 0.20 บาท

กําไรขายลูกปลาต่อตัว : 0.06 บาท

ต้นทุนและรายได้ในการเลี้ยงปลานิล  (500 ตัวต่อกระชัง)

ระยะเวลาในการเลี้ยง  : 6 เดือน

ต้นทุนการเลี้ยงต่อตัว : 10-15 บาท

น้ำหนักปลาโดยเฉลี่ยต่อกิโลกรัม : 3-4 ตัว

ราคาที่ขายได้ต่อกิโลกรัม : 50-60 บาท

กําไรต่อกิโลกรัม : 15-20 บาท

ประโยชน์ของการแปลงเพศปลานิล

ได้ลูกปลาเพศผู้ไม่น้อยกว่า 97%

ทราบผลผลิตลูกปลาที่แน่นอน

ควบคุมความหนาแน่นของปลานิลในบ่อเลี้ยงไม่ให้มีมากเกินไป

ได้ปลาขนาดใหญ่ใช้เวลาเลี้ยงน้อยขายได้ราคา