ทำความรู้จักกับคุณประโยชน์มากมายของ ผักโขม

ผักโขม :   พืชล้มลุก  แตกกิ่งก้านดี  มีความสูงได้ถึง  1.5  เมตร พบเห็นได้ทั่วไป  อยู่ในวงศ์  Amaranthaceae   มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า  Amaranthus  lividus  พบแพร่กระจายพันธุ์ในประเทศไทยหลายชนิดพันธุ์  เช่น  ผักโขมหัด  ผักโขม  ผักโขมสวน  ผักโขมหนาม ฯ  สามารถนำส่วนยอดหรือดอกมาปรุงอาหารรับประทานได้  สำหรับพันธุ์ที่นิยมนำมาประกอบอาหาร  เช่น  แกงเลียง  ผัดไข่  หรือ  ลวกจิ้มน้ำพริก  ได้แก่  ผักโขมสวน  ผักโขมจีน  จุดเด่นของผักโขมที่สังเกตได้ชัดเจนในทุกสายพันธุ์  คือ  ดอกที่ออกเป็น  กระจุกและเบียดกันแน่นอยู่  เป็นช่อๆ  ในหนึ่งช่อ  จะมีทั้งดอกตัวเมียและดอกตัวผู้  โดยดอกตัวผู้  จะอยู่ส่วนบนของช่อดอก  ส่วนดอกตัวเมียจะอยู่ด้านล่าง  เมื่อติดผล  ผลจะมีขนาดเล็กสีเขียว  แก่แล้วจะเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาลและแตกตรงกลางผลเพื่อปล่อยเมล็ดสีน้ำตาล-ดำ  เล็กๆ  ที่อัดแน่นอยู่ในผลออกมา  แพร่กระจายพันธุ์และเติบโตเป็นรุ่นต่อไป  ได้อย่างรวดเร็วซึ่งจะพบกระจายตัวมากในหน้าฝน  ตามป่าละเมาะ  หัวคันนา  หรือ  แม้แต่ริมถนนหนทาง  ก็สามารถพบเห็นได้ทั่วไป

ถึงแม้ผักโขมจะได้รับความนิยมในการนำมาทานในรูปของพืชผักพื้นบ้าน  ตามเขตชนบทอย่างแพร่หลาย และมีการเพาะพันธุ์ขายเชิงการค้ากันมากขึ้น  แต่ด้วยความสามารถในการปรับตัว  การแพร่กระจายพันธุ์และการแข่งขันกับพืชปลูกที่ดีกว่า  ผักโขมจึงถูกจัดให้อยู่ในหมวดหมู่ของวัชพืชมากกว่าพืชผักบนแผงตลาด  ถ้าหากพลาดไปเจริญเติบโตในพื้นที่การเกษตร  เกษตรกรควรเร่งทำการกำจัด  มิเช่นนั้น  หากชะล่าใจ  อาจพบว่า  แปลงปลูกผักนั้นๆ  กลายเป็นผักโขมไปแล้วก็เป็นได้

คุณประโยชน์ของผักโขม

ด้านประโยชน์ของวัชพืชหน้าตาบ้านๆ  อย่างผักโขมนั้นกลับไม่ธรรมดา  เพราะในใบเขียวเข้มของผักโขมกลับอุดมไปด้วย  ธาตุเหล็ก  ฟอสฟอรัส  วิตามินซี  เบต้าแคโรทีนและ  แคลเซียม  โดยเฉพาะกับสาวๆ  แม่ลูกอ่อนที่อยู่ในระยะให้นมยุตรด้วยแล้ว  การทานผักโขมเป็นประจำจะช่วยบำรุงให้มารดามีน้ำนมเพียงพอต่อการเลี้ยงดูบุตร

ผักโขมจีนหรือผักโหมจีน   ทั้งต้น  ใช้ตำพอกดับพิษภายในและภายนอก แก้บิดมูกเลือด ริดสีดวงจมูก ริดสีดวงทวาร  แก้ผื่นคัน  แก้รำมะนาด  รักษาฝีแผลพุพอง

ผักโขมหัดหรือผักโหมหัด  ใช้ตำพอกทาแก้คันตามผิวหนัง  ทำให้ผิวหนังอ่อนนุ่ม แก้พิษแมลงป่อง ขับปัสสาวะ แก้ไขแก้หวัด

ผักโขมหนาม หรือผักโหมหนาม   ทั้งต้น แก้ตกเลือด แก้แน่นท้อง ขับน้ำ ขับปัสสาวะ ใบ ฟอกเลือด ฟอกแผล ราก  ใช้รักษาอาการคันที่ผิวหนัง โดยการนำมาอาบ  เป็นยาระบายสำหรับเด็ก ตำพอกปิดแผลที่เป็นหนอง แก้น้ำร้อนลวก 

ประโยชน์ของผักโขมทางการเกษตร :  นอกจากนี้ยังมีสรรพคุณทางการเกษตร ที่สามารถช่วยในการป้องกันกำจัดเชื้อราสาเหตุโรคพืชอย่างได้ผล  โดยแค่นำใบสดจากต้นผักโขมทุกชนิด จำนวน  2  กก.  มาตำให้แหลก ไปหมักกับน้ำ  20  ลิตรนาน  1  คืน แล้วกรองเอาน้ำหมักที่ได้ไปผสมน้ำใช้ฉีดพ่นพืชปลูกในอัตรา น้ำหมักผักโขม 1 ลิตร ต่อน้ำ  20  ลิตร ในช่วงเวลาเย็น หรือ ช่วงเวลาที่ไม่มีแสงแดด ทุก  5-7  วัน จะช่วยควบคุมและกำจัดโรคพืชที่เกิดเชื้อราได้ดีมาก