เทคนิคการขยายพันธุ์มะลิ ด้วยวิธีการปักชำ

มะลิ  เป็นพรรณไม้ยืนต้น  และเป็นไม้พุ่มขนาดเล็ก จนถึงขนาดกลางบางชนิดก็มีลำต้นแบบเถาเลื้อย ลำต้นมีความสูงประมาณ  1-3  เมตร  ผิวเปลือกลำต้นสีขาวมีสะเก็ดรอยแตกเล็กน้อย  ลำต้นเล็กกลมแตกกิ่งก้านสาขาไปรอบ ๆ  ลำต้น  ใบเป็นใบเดียวแตกใบเรียงกันเป็นคู่ ๆ  ตามก้านและกิ่งลักษณะของใบมนป้อม โคนใบขอบเรียว ปลายใบแหลม ขอบใบเรียบเป็นมันสีเขียวเข้ม  ออกดอกเป็นช่อ ออกตามส่วนยอดหรือตามง่ามใบ ดอกเล็กสีขาวเรียงกันเป็นวงกลมหรือซ้อนกันเป็นชั้นแล้วแต่ชนิดพันธุ์  ผลเป็นรูปกลมรีเล็กเมื่อสุกจะมีสีดำภายในมีเมล็ดอยู่  1  เมล็ดนอกจากนี้ลักษณะของลำต้นและดอกแตกต่างกันไปตามชนิดพันธุ์  ส่วนการขยายพันธุ์มะลิ  ส่วนใหญ่จะใช้วิธีการปักชำกิ่ง

คุณบุญส่ง  ปิ่นแสง  เกษตรกรและหมอดินอาสาประจำ  ตำบลศาลากลาง อำเภอบางกรวย  จังหวัดนนทบุรี   ความสามารถโดดเด่นของ  คุณบุญส่งปิ่นแสง  คือเกษตรกรที่เด่นในด้านการทำสวนมะลิซ้อน ประสบการณ์ในด้านการปลูกมะลิมากกว่า  40  ปี  แต่กว่าจะประสบความสำเร็จ  ก็ได้มีการลองผิดลองถูกมาไม่รู้ต่อกี่ครั้ง  จนทุกวันนี้เรียกได้ว่า ปราชญ์เกษตรดอกมะลิซ้อน  ประจำตำบลศาลากลาง  อำเภอบางกรวย  จังหวัดนนทบุรี   ซึ่งได้บอกถึงขั้นตอนวิธีการขยายกล้าพันธุ์ดอกมะลิด้วยการปักชำกิ่งซึ่งมีวิธีการทำ  ดังนี้

การขยายพันธุ์มะลิที่นิยมทำกันมากที่สุดคือการปักชำซึ่งเป็นวิธีการที่ทำได้ง่ายสะดวกและรวดเร็วนิยมทำเป็นเชิงการค้าซึ่งมีวิธีการทำได้  ดังนี้

วัสดุ - อุปกรณ์ 

1.ถุงเพาะชำ

2.แกลบดำ 3 ส่วน

3.ขุยมะพร้าว 1 ส่วน

4.น้ำยาเร่งราก(ตามอัตราระบุ)

ขั้นตอนการปักชำ 

1.วัสดุเพาะชำใช้ทรายผสมขี้เถ้าแกลบอัตราส่วน1/1บรรจุในตะกร้าพลาสติกที่เตรียมไว้รดน้ำให้ชุ่ม

2. การเตรียมกิ่งพันธุ์กิ่งที่ใช้จะเป็นกิ่งกึ่งแก่กึ่งอ่อนตัดให้มีความยาวของกิ่งประมาณ  4  นิ้วหรือมีข้ออย่างน้อย  2  ข้อการตัดกิ่งควรจะตัดให้ชิดข้อเหลือใบคู่บนสุด  1  คู่ตัดใบออกให้เหลือเพียงฝใบเพื่อลดการคายน้ำถ้าต้องการเร่งรากควรใช้ฮอร์โมนช่วยแล้วนำกิ่งมะลิไปจุ่มในฮอร์โมนที่เตรียมไว้

3.การปักชำนำกิ่งที่เตรียมไว้ปักชำลงในภาชนะเพาะปักชำเรียงเป็นแถวแต่ละแถวห่างกัน  2  นิ้วระยะห่างระหว่างกิ่ง  2  นิ้วรดน้ำและยากันรา  รักษาความชื้นให้สม่ำเสมอถ้าจะให้ดีควรวางภาชนะไว้ในถุงพลาสติกขนาดใหญ่รวบปากถุงให้สูงนำไปผูกไว้กับกิ่งหรือท่อนไม้  เพื่อยึดปากถุงไว้ไม่ให้กดทับกิ่งชำ แล้วนำไปวางไว้ในที่ร่มหรือที่ร่มรำไร กิ่งปักชำจะออกรากภายใน  3  อาทิตย์

ข้อแนะนำเพิ่มเติม : 

ในกรณีที่ต้องการขยายพันธุ์เป็นการค้าให้ปักชำในกระบะปักชำที่สร้างไว้ในร่มวัสดุปักชำที่ใช้อาจเป็นขี้เถ้าแกลบเพียงอย่างเดียวโดยใส่ลงในกะบะประมาณ 50 ซม.นำกิ่งปักชำแล้วคลุมด้วยพลาสติกให้มิดชิดทิ้งไว้3อาทิตย์กิ่งมะลิจะออกรากประมาณ90 % ชำออกรากแล้วให้นำไปเลี้ยงต่อในถุงขนาด  2*3  นิ้วโดยใส่ดิน+ขุยมะพร้าว+ปุ๋ยคอกอัตรา  3:1:1  จนต้นมะลิแข็งแรงดีแล้วจึงนำไปปลูกต่อไป