เทคนิคการปลูก และดูแล ผักแขยง

ผักแขยง    เป็นเป็นวัชพืชในนาข้าว ทั้งต้นมีกลิ่นหอมฉุน เผ็ดร้อนชาวอีสานใช้ใส่ในแกงต้มปลา อ่อมต่างๆ มีกลิ่นหอม  ช่วยดับกลิ่นคาว และเป็นพืชสมุนไพร ทางภาคอีสาน ใช้ ทั้งต้น เป็นยาขับน้ำนม ขับลม และเป็นยาระบายท้อง น้ำคั้นจากต้นใช้แก้ไข้ แก้คัน ฝี และกลาก แก้อาการบวม เป็นยาระบายอ่อนๆ ต้นแห้ง ที่เก็บไว้นาน 1 ปี ต้มน้ำดื่ม แก้พิษเบื่อเมา

ชื่ออวิทยาศาสตร์ : Limnophila geoffrayi หรือ Limnophila aromatica

ชื่ออื่นๆ : กะออม กะแยง(ตะวันออกเฉียงเหนือ) กะแยงแดง(อุบลราชธานี) ผักพา(เหนือ)

ลักษณะทั่วไป : เป็นพืชในวงศ์   Scorphulariaceae  หรือ  Plantaginaceae   ไม้ล้มลุกฤดูเดียว  ลำต้นเรียวยาว  ตั้งตรง  กลมกลวง  อวบน้ำ  มีขนแน่น  ใบเดี่ยว  เรียงตรงข้าม ทุกข้อ ตลอดลำต้น รูปขอบขนานแกมใบหอกขอบใบหยัก  มนแกมฟันเลื่อย ปลายใบแหลม โคนใบห่อติดลำต้น ดอกช่อกระจะออกที่ซอกใบและปลายกิ่ง ออกพร้อมกันทั้งต้น  ดอกย่อย  2-10  ดอก  ดอกเป็นรูปหลอดคล้ายถ้วย  รูปกรวย  ปลายบานเล็กน้อย  แยกออกเป็น  4  กลีบ  กลีบดอกสีม่วง  ผิวด้านนอกเรียบ  ผิวด้านในตอนล่างของกลีบดอกมีขน ผลแห้งแตกได้  รูปกระสวย  เมล็ดรูปร่างกลมรี  สีน้ำตาลดำ  ขนาดเล็กมาก  ชอบขึ้นบริเวณที่มีน้ำขังเล็กน้อย

วิธีปลูกผักแขยง ปลอดสารพิษ 

ผักแขยงเป็นพืชผักพื้นบ้านที่นิยมทานกันอย่างแพร่หลาย  พบเห็นได้ทั่วไปในจังหวัดอุบลบราชธานี  ซึ่งเป็นแหล่งผลิตที่สำคัญของประเทศ  สามารถเพาะขยายพันธุ์  ได้ด้วยวิธีการแยกกอ

การปลูก  :  เตรียมพื้นที่ปลูกลักษณะคล้ายกับแปลงนาข้าวเพื่อปักดำโดยการทำเป็นแปลงนาเล็กๆ  ไถดะหรือใช้จอบขุดพร้อมกับใส่ปุ๋ยคอก  แล้วระบายน้ำเข้า  หลังจากนั้นไถคลาดเป็นอันเสร็จสิ้นขั้นตอนการเตรียมดินสำหรับปลูกผักแขยง

การปักดำ  :  ใช้พันธุ์ที่ได้จากการแยกกอมาปักดำลงในแปลง  ด้วยวิธีการคล้ายกับการทำนาข้าว  โดยใช้ระยะปลูก  30 x 30  เซนติเมตร  หลังทำการปักดำประมาณ  2-3  วัน  ต้นกล้าผักแขยงจะเริ่มตั้งตัวได้

การดูแลรักษา   :  หลังต้นกล้าตั้งตัวได้แล้วให้ทำการหว่านปุ๋ยเคมีสูตร  16-16-8  หรือ  15-15-15  เป็นครั้งแรก  และให้ปุ๋ยคอกและปุ๋ยเคมีสูตร  16-16-8  หรือ  15-15-15  อีกครั้งหลังการเก็บเกี่ยว  (หรือทุกครั้งหลังการเก็บเกี่ยว)  จากนั้นให้น้ำขังระดับน้ำเหนือผิวดินประมาณ  2-3  เซนติเมตร  ภายในระยะเวลา  1-2  สัปดาห์ **ควรให้มีน้ำขังอยู่ในแปลงปลูกอย่างสม่ำเสมอ

โรคแมลงศัตรู  :  พบเห็นได้น้อยมากเนื่องจากผักแขยงนั้นมีกลิ่นฉุน  ปัญหาส่วนใหญ่  คือเชื้อราทำให้ต้นเหี่ยวเฉา  และเน่าเสีย

การเก็บเกี่ยว : สามารถเก็บเกี่ยวภายหลังปลูก  20-30  วัน  ก็เก็บเกี่ยวได้  โดยวิธีการถอนแยกปล่อยส่วนโคนและรากให้เหลือติดไว้กับดิน  หลังจากนั้นก็หว่านปุ๋ยบำรุงต้น  และดูแลรักษาต่อไปจนกว่าจะสามารถเก็บเกี่ยวครั้งต่อไปได้

 

ประโยชน์  :  สามารถบริโภคเป็นผักและเป็นสมุนไพรรักษาโรค  ใช้ได้ทั้งใบและต้น

ผลตอบแทนจากการปลูกผักแขยง/ไร่/ปี  :  การปลูกผักแขยงมีรายได้นอกเหนือต้นทุนรวม  เท่ากับ  260,520  บาทต่อไร่ต่อปี

การตลาด  :  ผักแขยง  เป็นผักพื้นบ้านที่ชาวบ้านทั่วไปนิยมรับประทาน โดยตลาดจะรับซื้อในราคาดี  โดยเฉพาะในหน้าที่ผักออกน้อยในหน้าแล้งหรือหลังฤดูกาลเก็บเกี่ยวข้าว  ผักขแยงจะมีราคาดีมาก  โดยราคาจะอยู่ที่ประมาณ  ถุงละ  100  บาท  (ถุงละ  5  กิโลกรัม)

คำแนะนำเพิ่มเติม :

- การปลูกผักแขยง  เป็นอีกอาชีพหนึ่งที่ผู้มีใจรักด้านการเกษตรไม่ควรมองข้าม  โดยเฉพาะเกษตรกรที่มีที่ดินใกล้แหล่งน้ำสามารถนำไปทำเป็นอาชีพเสริมได้เพราะรายได้ดี ที่แน่ๆ  เกษตรกรที่จะทำต้อง  อดทน  ขยันหมั่นเพียรและฝึกฝนฝีมืออยู่เสมอ

- การปลูกผักแขยงจำเป็นต้องให้ปุ๋ยเคมี  และปุ๋ยคอกเสริมกัน  เพื่อให้ผักเจริญเติบโตได้เต็มที่ ให้ผลผลิตดี  เป็นที่นิยมของตลาด

ข้อมูลอ้างอิง  :  https://www.rakbankerd.com

ข่าวเกษตร    เกษตรน่ารู้    ผักแขยง    วิธีปลูกผักแขยง    การดูแลรักษา