ทำความรู้จักกับคุณประโยชน์ และวิธีการปลูก งาขาว

งาขาว   (Sasame  seeds (white))  จัดเป็นธัญพืชขนาดเล็กที่นิยมใช้สกัดน้ำมันสำหรับประโยชน์ในหลายด้าน  อาทิ  น้ำมันประกอบอาหาร และส่วนผสมในอาหาร  น้ำมันสำหรับผลิตยา  เครื่องสำอาง  และใช้ในอุตสาหกรรม  เนื่องจาก  น้ำมันที่สกัดได้มีกลิ่นหอม  และมีคุณค่าทางโภชนาการสูง

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์

ลำต้น

งาขาว  เป็นพืชล้มลุกที่มีอายุฤดูเดียว มีลำต้นตั้งตรงจรดยอด  สูงประมาณ  50-150  เซนติเมตร  ลำต้นไม่แตกกิ่งแขนง แต่บางพันธุ์อาจมีการแตกกิ่งแขนง  ลำต้นมีลักษณะอวบน้ำ  เป็นสี่เหลี่ยม  มีขนสั้นๆ  ปกคลุมหนา  ลำต้นมีร่องยาวตามความสูงของลำต้น  เปลือกลำต้นบาง  สีเขียวเข้มหรือมีสีอมม่วง  สามารถดึงลอกเป็นเส้นได้

ใบ

ใบงาขาว  ออกเป็นใบเดี่ยว  เรียงตรงข้ามกันตามความสูงของลำต้น  ประกอบด้วยก้านใบทรงกลมสีเขียวหรือสีม่วงแดง ยาวประมาณ  5  เซนติเมตร  ส่วนแผ่นใบมีลักษณะเป็นรูปหอกยาว  กว้างประมาณ  3-5  เซนติเมตร ยาวประมาณ  8-15  เซนติเมตร  โคนใบมน  เป็นฐานกว้าง และค่อยเรียวลงจนปลายใบแหลม  แผ่นใบมีสีเขียวสด  มีร่องตามเส้นแขนงใบ  ขอบใบเรียบหรือเป็นหยัก

ดอก

ดอกงาขาวเป็นดอกเดี่ยวหรือเป็นกลุ่มบริเวณซอกใบ  1-3  ดอก  ประกอบด้วยก้านดอกสั้น ประมาณ  3-5  มิลลิเมตร ถัดมาเป็นกลีบรองดอกสีเขียว จำนวน 5 กลีบ โคนกลีบเชื่อมติดกันหุ้มฐานดอก  ถัดมาเป็นกลีบดอกที่มีลักษณะเป็นกรวยยาว กลีบดอกอ่อนมีสีเขียวอมเหลือง  เมื่อแก่หรือบานจะมีสีขาว ยาวเป็นทรงกรวย ประมาณ 4-5 เซนติเมตร  ปลายกลีบห้อยลงดิน  และแยกออกเป็น 2 กลีบ คือ กลีบล่างที่ยาวกว่า  และกลีบบนที่มีปลายหยักเป็น  3  แฉก ถัดมาด้านในดอกจะมีสีกลีบดอกด้านในเป็นสีเหลือง  มีเกสรตัวผู้  4  อัน  แบ่งเป็น  2  คู่ แต่งละคู่ยาวไม่เท่ากันส่วนเกสรตัวเมียมี  1  อันยาว  1.5-2  เซนติเมตร  ปลายก้านเกสรแยกออกเป็น  2-4  แฉก  ทั้งนี้  ดอกงาขาวจะเริ่มบานในช่วงเช้า  และกลีบดอกจะร่วงลงดินในช่วงเย็น

ผล  และเมล็ด

ผลงาขาวเรียกว่า  ฝัก  ฝักอ่อนมีลักษณะทรงกระบอกค่อนข้างกลม  ปลายฝักเป็นจะงอยแหลม  เมื่อฝักใหญ่จะแบ่งเป็นร่องๆตามความยาวของฝัก  ยาวประมาณ  2-3  เซนติเมตร  เปลือกฝักหนา  มีสีเขียว  และมีขนปกคลุม  เมื่อฝักแก่เปลี่ยนเป็นสีดำอมเทา  และปริแตก  ทำให้เมล็ดร่วงลงดิน  ด้านในฝักมีเมล็ดขนาดเล็กสีขาวจำนวนมาก เรียงซ้อนแยกกันในแต่ละร่องพู  เมล็ดมีรูปไข่  เปลือกเมล็ดบางมีสีขาว  มีกลิ่นหอม ใน  1  ฝัก  จะมีเมล็ดประมาณ  70-100  เมล็ด

ประโยชน์งาขาว

1. งาขาวใช้เป็นส่วนผสมของขนมหวาน  อาทิ  กระยาสาด  ใช้ตกแต่งขนมปังหรือขนมต่างๆ

2. งาขาวใช้สกัดน้ำมันงาสำหรับใช้ประโยชน์ในด้านต่างๆ  ได้แก่

– ใช้สำหรับประกอบอาหาร  โดยเฉพาะอาหารจำพวกทอดต่างๆ

– ใช้เป็นส่วนประกอบของอาหารเสริม

– ใช้เป็นส่วนผสมของเครื่องสำอาง  อาทิ  ครีมบำรุงผิว  น้ำหอม  สบู่  เป็นต้น

– ใช้ในอุตสาหกรรมยา  และอาหาร  อาทิ  ใช้เป็นส่วนผสมในการผลิตช็อกโกแลต  การผลิตเนยเทียม  เป็นต้น

– ใช้เป็นส่วนผสมของอาหารสัตว์

– ใช้ทารักษาแผล

– ใช้ชโลมผม  ช่วยให้ผมมันเงา

– ใช้ทารักษาโรผิวหนัง  ผดผื่นคัน

การปลูกงาขาว

งาขาวนิยมปลูกด้วยการหว่านเมล็ดหรือโรยเมล็ดเป็นแถวเท่านั้น  เพราะงาขาวพันธุ์ที่นิยมปลูกจะเป็นมีอายุสั้น  ลำต้นตั้งตรง  ไม่แตกกิ่งแขนงทำให้ขึ้น  และเติบโตได้ดีแม้ระยะห่างของต้นชิดกัน  อีกทั้ง  เมล็ดมีขนาดเล็ก  จึงเหมาะสำหรับการหว่านหรือการหยอดลงแปลง

การเตรียมแปลงปลูก

งาขาวสามารถปลูกได้ทุกฤดู  แต่ส่วนมากนิยมปลูกหลังการเก็บเกี่ยวข้าวเพื่อสร้างรายได้  แต่บางพื้นที่อาจปลูกเป็นพืชเชิงเดี่ยวหลายครั้งใน  1  ปี  โดยเฉพาะพื้นที่ที่มีแหล่งน้ำชลประทานเข้าถึง

การเตรียมแปลง  ทั้งแปลงที่ปลูกงาขาวโดยเฉพาะ แปลงบนพื้นที่ไร่  และแปลงนาหลังเก็บเกี่ยวข้าว  จำเป็นต้องไถพรวนดินอย่างน้อย  1  ครั้ง  เพื่อกลบวัชพืชหรือตอซัง ตากดินหลังไถนาน  1-2  อาทิตย์

สำหรับการปลูกในแปลงเชิงเดี่ยวหรือแปลงที่ไร่  อาจไถเตรียมแปลงได้  2  ครั้ง  ซึ่งก่อนไถกลบครั้งที่  2  ให้หว่านด้วยปุ๋ยคอก  1-2  ตัน/ไร่  หรือปุ๋ยมูลสัตว์  อัตรา  200-300  กิโลกรัม/ไร่  ส่วนการปลูกในแปลงนาจะมีระยะเตรียมแปลงน้อย  ก่อนไถกลบให้หว่านปุ๋ยคอกก่อนในอัตราเดียวกัน

สำหรับการปลูกแบบหยอดเป็นแถว  หลังไถพรวนเสร็จให้คราดทำร่องตื้นๆ  ระยะห่างของร่องประมาณ  30-50  เซนติเมตร

วิธีการปลูก

1. การปลูกแบบหว่านลงแปลง ให้หว่านเมล็ดงา อัตรา 0.5-1 กิโลกรัม/ไร่ ก่อนไถตีหน้าดินกลบ

2. การปลูกแบบหยดเมล็ดเป็นแถว ให้โรยเมล็ดตามความยาวของร่อง ก่อนคราดหรือเกลี่ยหน้าดินกลบเล็กน้อย

การดูแลรักษา

การปลูกงาขาวไม่ต้องการดูแลมากนัก  หลังการหว่านเมล็ดแล้วเกษตรกรจะปล่อยให้งาเติบโตตามธรรมชาติ  แต่หมั่นตรวจสอบแปลงเป็นระยะ  หากพบโรคหรือแมลงระบาดให้ฉีดพ่นด้วยสารกำจัดศัตรูพืช  ส่วนการปลูกในฤดูแล้งหรือพื้นที่ค่อนข้างแห้งแล้งอาจมีการให้น้ำเป็นระยะ

การเก็บเกี่ยวผลผลิต

งาขาวมีอายุเก็บเกี่ยวประมาณ  70-120  วัน  หลังปลูก  ขึ้นอยู่กับสายพันธุ์  และเริ่มเก็บฝักได้ในระยะฝักแก่สีเหลืองหรือน้ำตาลอมดำ  ใบมีสีเหลือง  และร่วงหล่นใกล้หมด และเก็บในระยะที่เปลือกฝักยังไม่ปริแตก

การเก็บเกี่ยวงาขาวจะใช้วิธีถอนทั้งต้น  ก่อนเด็ดฝักแยกออกจากลำต้น  แล้วตีให้ฝักแตกแยกเมล็ดงาออก  ซึ่งอาจใช้ไม้ตีหรือใช้เครื่องตีแยกฝัก  ส่วนลำต้นที่เหลือให้นำหลับทิ้งในแปลงปลูก  และไถกลบทิ้งไว้

ข้อมูลอ้างอิง  :   https://puechkaset.com

ข่าวเกษตร    เกษตรน่ารู้    งาขาว    ประโยชน์งาขาว    การปลูกงาขาว