โรงราชรถ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร

โรงราชรถ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร  

จากหลักฐานหนังสือ เรื่องกรุงเก่า กล่าวว่ามีโรงใส่พระมหาพิชัยราชรถอยู่ริมกำแพงคั่นท้องสนามหลวง หน้าพระที่นั่งจักรวรรดิไพชยนต์ ภายนอกประตูพระราชวัง ชั้นกลางโรง ๑ ซึ่งได้สูญไปกับเพลิงในสงครามครั้งเสียกรุงเมื่อปี พ.ศ.๒๓๑๐


   ถึงสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช โปรดให้สร้างพระมหาพิชัยราชรถ ใช้เป็นราชูปโภคสืบต่อมา ๗ รถ จากหมายรับสั่ง รัชกาลที่ ๓ ปีพ. ศ. ๒๓๘๖ กล่าวว่า มีโรงเก่าอยู่ที่ริมตึกดิน ทิศตะวันออกของพระบรมมหาราชวัง และโปรดให้เกณฑ์เลกมาชักลากพระมหาพิชัยราชรถไปไว้ ที่โรงรถทำใหม่ ซึ่งอยู่แห่งใดไม่เป็นที่ปรากฏต่อมาในสมัยรัชกาลที่ ๕ โปรดให้ย้ายโรง พระมหาพิชัยราชรถมาไว้ที่พระราชวังบวรสถานมงคล

หรือวังหน้า ตั้งเป็นโรงเก็บราชรถสำคัญ ๒ โรงโดยให้อยู่ในความดูแลของกรมพระตำรวจ


   ถึงสมัยรัชกาลที่ ๗ ได้โปรดเกล้าพระราชทานพระราชวังบวรสถานมงคลให้เป็นที่ตั้งพิพิธภัณฑสถานสำหรับพระนคร (ปัจจุบันคือพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติพระนคร ) อยู่ในการกำกับดูแลของราชบัณฑิตยสภา สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดํารงราชานุภาพ นายกราชบัณฑิตยสภา จึงให้สร้างโรงราชรถขึ้นใหม่ลักษณะเป็นโรงหลังคาทรงจั่ว ๒ หลังเชื่อมต่อกันด้วยมุขขวาง ภายในเปิดโล่งถึงกันโดยตลอดแล้วเสร็จในปีพ. ศ. ๒๔๗๒


   พ. ศ. ๒๕๓๖ กรมศิลปากรได้ทำการบูรณะปฏิสังขรณ์ โรงราชรถขึ้นใหม่โดยต่อเติมมุขหน้าใช้เป็นสถานที่เก็บรักษาและจัดแสดงราชรถสำคัญของแผ่นดินรวมทั้งเครื่องประกอบในการพระราชพิธีพระบรมศพและพระศพในปัจจุบัน วัตถุจัดแสดงที่สำคัญคือ