ความเชื่อโบราณ : การอยู่ไฟ-การทับหม้อเกลือ

การอยู่กระโจม หลังจากอยู่ไฟ หรือก่อนทับหม้อเกลือแล้ว เพื่อให้ไอตัวออก อาการเมื่อยตัว ครั่นเนื้อครั่นตัวจะได้ หายและเลือดลมไหลเวียนสะดวกดี ให้นำตะไคร้ทั้ง ๕ ( คือใช้ทั้งต้น ราก ใบ โคน หัว ) ใบมะกรูด ใบหนาด หัวไพล ใบส้มป่อย ใบมะนาว ลูกมะนาว ลูกมะกรูด เอาทั้งหมดนี้ใส่หม้อนำไปต้มให้เดือดสักครู่กะว่าน้ำจากสิ่งที่เราต้มออกมา แล้ว จึงยกลง 

     กระโจมที่ใช้ก็คือสุ่มไก่ใหญ่ ๆ แล้วนำผ้าปิดโดยรอบกระโจม ให้ผู้อยู่กระโจมเข้าไปอยู่ในสุ่มไก่ หรือ กระโจม โดยนำหม้อน้ำที่กำลังเดือดเข้าไปด้วยแล้วค่อยเปิดฝาหม้อทีละนิดให้ไอและความร้อนออกมาปะทะกายผู้อยู่ กระโจม เหงื่อจะได้ออกอบตัวจนความร้อนจากหม้อหมดจึงจะออกจากกระโจมได้ ผู้ออกจากกระโจมนั้นตัวจะเปียกชุ่ม จนเป็นน้ำ จะรู้สึกว่าสบายตัวถ้าจะเปรียบก็คงจะเหมือนกับอบไอน้ำของปัจจุบัน การอยู่กระโจม จะทำวันละ ๒ ครั้ง ( เช้า - เย็น ) ทำอย่างน้อย ๗ วัน แต่เชื่อกันว่ายิ่งอยู่นานยิ่งดี 

      การทับหม้อเกลือ เพื่อทำให้หน้าท้องแห้ง เพราะผู้คลอดบุตรใหม่ ๆ หน้าท้องจะใหญ่การทับหม้อเกลือจะช่วยให้มดลูก เข้าอู่เร็ว 

      ใช้หม้อดิน ๒ ใบ ใช้หัวไพลตำแล้วนำไปคลุกกับเกลือใช้เกลือราว ๆ หม้อละ ๑ กิโลกรัม นำหม้อดินไปตั้งไฟทีละ ๑ ใบ พอร้อนก็นำมาทับท้องผู้คลอดบุตร ชาวบ้านเรียกว่า ผึ่งท้อง ตอนผึ่งให้ใช้ใบพลับพลึงรองท้องด้วยทำเช่นนี้สลับกันไป เพราะระหว่างที่ใช้หม้อใบนี้ผึ่งท้องที่ให้นำหม้อไพลอีกใบหนึ่งไปตั้งไฟ พอใบที่ผึ่งเย็นก็เอาอีกใบหนึ่งที่อยู่บนเตามา ผึ่งแทนสลับกันไป วันละ ๒ ครั้ง ( เช้า-เย็น ) อย่างน้อย ๗ วัน ยิ่งทำมากก็ยิ่งดี้ 

       เมื่อผึ่งท้องเสร็จแล้ว ให้นำน้ำที่อยู่ในกระโจมไปตั้งไฟให้อุ่นแล้วนำมาผสมน้ำเย็นอาบน้ำ รดน้ำตั้งแต่ศีรษะลงมา ให้ นำหัวไพลมาตำ ห่อผ้าขาวแล้วมัดให้เป็นลูกประคบ นำผ้าขาวแช่ลงในน้ำร้อน แล้วนำมาประคบบริเวณบ่าและศีรษะ จะได้หายปวด หายเมื่อย อาบน้ำไปประคบไป เป็นอันเสร็จพิธีถ 

       การอยู่ไฟ อยู่กระโจมและการทับหม้อเกลือนั้น เป็นประเพณีที่ทำกันต่อเนื่อง มีความเชื่อว่าผู้หญิงที่คลอดบุตรใหม่ ๆ จะต้องทำร่างกายให้แข็งแรงแต่ในปัจจุบันนี้ ผู้หญิงบางคนไม่ได้คลอดธรรมชาติ คลอดโดยการผ่าออกก็ทำการอยู่ไฟ อยู่กระโจมและทับหม้อเกลือไม่ได้ ก็ทำให้ประเพณีนี้มีคนทำน้อยกว่าเดิม 

ขอบคุณข้อมูลจาก:horoscope.thaiza