ตัดไม้ข่มนาม พิธีกรรมเอาฤกษ์ชัยก่อนทำศึกสงคราม

ตัดไม้ข่มนาม พิธีกรรมเอาฤกษ์ชัยก่อนทำศึกสงคราม

 

ดวงวันนี้ ในสมัยก่อนนั้นบ้านเมืองของเรามีการทำศึกสงครามอยู่บ่อยครั้ง บรรดาโหราจารย์ต่างๆจะมีบทบาทในการประกอบพิธีบำรุงขวัญทหารทั้งหลาย พิธีตัดไม้ข่มนาม คือนำไม้ที่มีชื่อพ้องกับศัตรูมาตัด เพื่อเป็นการสร้างขวัญกำลังใจ ให้แก่เหล่าทหารฝ่ายผู้ทำพิธี และยังเป็นการข่มขวัญทัพฝ่ายศัตรูด้วย 

        ข้อมูลจากหนังสือเกร็ดโบราณคดีประเพณีไทยของ ส.พลายน้อย กล่าวว่า ในตำราพิไชยสงคราม กล่าวถึงโชคลางในการสงครามที่สำคัญๆ ได้แก่ 

        1.ฤกษ์ยาม

        2.โขลนทวาร

        3.ตัดไม้ข่มนาม

        4.โหรตีฆ้องชัย

        5.ไหว้ผีสางเทวดา 

        พิธีตัดไม้ข่มนามนั้นมีหลายวิธี เช่น 

        1. ตัดไม้ที่มีพยัญชนะตัวหน้าตรงกับพยัญชนะต้นของชื่อศัตรู เช่น ศัตรูชื่อว่า "ทอง" ก็หาไม้ที่ขึ้นต้นด้วยพยัญชนะ "ท" มาแล้วฟันให้ขาด โดยผู้ที่ฟันไม้จะเป็นนายทหารที่รับพระแสงต่อหน้าพระพักตร์เพื่อนำดาบไปฟันไม้ เมื่อ ฟันแล้วผู้ฟันหันหน้าไปสู่พระราชวัง ไม่เหลียวกลับมาดูเป็นอันขาด จากนั้นนำความเข้ากราบทูลเหนือหัวว่า "ข้าพระพุทธเจ้าออกไปปราบศึกครั้งนี้มีชัยชนะแก่ข้าศึก" หรือผู้ที่ฟันจะเป็นพระมหากษัตริย์เองเลยก็ได้ 

        2. เขียนชื่อของข้าศึกลงในกาบหยวกจากนั้นทำเช่นเดียวกับข้อ 1 

        3. เหยียบใบไม้ที่มีพยัญชนะต้นเป็นกาลกิณีของศัตรู 

        4. ทำพิธีใหญ่โดยพราหมณ์หรือหมอ หรือผู้ที่ชำนาญการ มีการตระเตรียมโรงพระราชพิธีอย่างยิ่งใหญ่ขึ้น กลางลานมีการทำพิธีลงเลขยันต์ต่างๆ การปลุกเสก การอวยชัย การดูฤกษ์ยามต่างๆ รวมเวลาไม่ต่ำกว่า 3 วัน โดยจะมีการเอาดินมาปั้นเป็นหุ่นของหัวหน้าฝ่ายข้าศึก จะใช้ก้อนดินสิบสองก้อน โดยนำเอามาจากสถานที่ 3 แห่งด้วยกัน ได้แก่ ใต้ท่าเรือ ใต้สพาน และจากป่าช้า 

        หุ่นดินนั้นจะสวมใส่เสื้อผ้าตามแบบข้าศึกที่หน้าอกลงยันต์ มีชื่อเรียกว่า พุทธจักรทำลายจักรและกิ่งไม้ที่มีชื่อเดียวกัน หรือที่คล้ายคลึงกับชื่อของข้าศึกมัดติดต้นคอเอาไว้ หุ่นดินนี้ก็จะนำเอาไปมัดติดไว้กับต้นกล้วยที่เอามาตั้งไว้ ใกล้กับศาลาเพื่อพิธีการนี้โดยเฉพาะ ในเวลา 09.00 น. พระมหากษัตริย์จะพระราชทานดาบอาญาสิทธิ์ให้กับผู้บัญชาการกองทัพซึ่งเป็นขุนศึกใช้รำดาบศึก 

        ลักษณะการรำดาบศึกและสิ้นสุดลงด้วยการใช้ดาบฟันศีรษะของหุ่นดินปั้นให้ขาดลงในการฟันครั้งเดียว หลังจากนั้นขุนศึกก็จะนำเอาดาบอาญาศึกขึ้นทูลเกล้าฯ ถวายกลับ และทูลว่าได้ทำการปราบข้าศึกตามพระราชโองการเสร็จ เรียบร้อยแล้ว จากนั้นพระมหากษัตริย์จะมีพระราชดำรัสให้เคลื่อนทัพ ทหารทั้งหลายจะย่างก้าวเหยียบย่ำหุ่นดินจนจมเสมอพื้นเป็นอันเสร็จพิธี 

        พิธีตัดไม้ข่มนามในปัจจุบันหาชมยากมาก เป็นการแสดงรำดาบครูของสำนักทรงบางสำนัก โดยจะใช้ดาบครูแทนดาบอาญาศึก และจะไม่มีการปั้นหุ่นข้าศึก มีเฉพาะแต่ลีลาการร่ายรำเท่านั้นที่ยังเหมือนเดิม ผู้รำจะเริ่มด้วยการเข้า ทรง ท่าการร่ายรำทั้งหลายมาจากจิตสำนึกในขณะช่วงที่รำโดยไม่มีการฝึกซ้อมมาก่อน 

ขอบขอบคุณข้อมูลจาก:horoscope.thaiza.com