เปิดช่องเอาผิดอาญา ไม่จบแค่ยุบพรรค-ถูกตัดสิทธิ์ทางการเมือง

อาจารย์รัฐศาสตร์แจงข้อกฎหมายคดียุบพรรคอนาคตใหม่ จากการกู้เงินอาจไปถึงโทษอาญา แต่กกต. ต้องเริ่มกระบวนการส่งอัยการและต่อสู้คดีถึง 3 ศาล (ศาลชั้นต้น, อุทธรณ์ และฎีกา) ส่วนเงินที่ต้องถูกริบคืนเข้ากองทุนพัฒนาการมองว่าอยู่ที่จำนวนกว่า 181 ล้านบาท เพราะเป็นส่วนที่เกิน 10 ล้าน ไม่เกี่ยวข้องกับที่นายธนาธร เคยบริจาคเงินให้ไปก่อนหน้านี้ 

รองศาสตราจารย์ ดร.ยุทธพร อิสรชัย คณะรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช ให้สัมภาษณ์ทีมข่าวเวิร์คพอยท์ ภายหลังศาลรัฐธรรมนูญตัดสินยุบพรรคอนาคตใหม่ และตัดสิทธิกรรมการบริหารพรรค 10 ปี จากคดีกู้เงิน 191.2 ล้านบาท ว่า มีความเป็นไปได้ที่คณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) จะดำเนินคดีอาญากับนายธนาธร จึงรุ่งเรืองกิจ และอดีตกรรมการบริหารพรรคอนาคตใหม่ 16 คน ตามพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยพรรคการเมือง พ.ศ. 2560 ดังต่อไปนี้

กรณี นายธนาธร อาจถูกดำเนินคดี ตามมาตรา 124 ในฐานะผู้ให้กู้เงิน ซึ่งไม่ปฏิบัติตามมาตรา 66 วรรคหนึ่งบริจาคเงิน ทรัพย์สิน หรือประโยชน์อื่นใดมีมูลค่าเกิน 10 ล้านบาท โดยมาตรา 124 กำหนดโทษจำคุกไม่เกิน 5 ปี หรือปรับไม่เกิน 100,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ และให้ศาลเพิกถอนสิทธิเลือกตั้ง 5 ปี ซึ่งการถูกศาลสั่งเพิกถอนสิทธิเลือกตั้ง แตกต่างจากการถูกเพิกถอนสิทธิรับสมัครเลือกตั้ง เพราะจะทำให้ผู้นั้นไม่สามารถไปใช้สิทธิเลือกตั้งทั้งระดับประเทศ และระดับท้องถิ่น รวมทั้งกิจกรรมใดๆ ที่กฎหมายกำหนดไว้ในสิทธิเลือกตั้ง

กรณี อดีตกรรมการบริหารพรรค 16 คน อาจถูกดำเนินคดีตามมาตรา 125 จากการที่พรรครับบริจาคเงิน ทรัพย์สิน หรือประโยชน์อื่นใดมีมูลค่าเกิน 10 ล้านบาท ระวางโทษปรับไม่เกิน 1 ล้านบาท และให้ศาลสั่งเพิกถอนสิทธิเลือกตั้ง 5 ปี และให้ริบเงินส่วนที่เกิน 10 ล้านตกเป็นของกองทุน แม้กฎหมายมาตรานี้จะกำหนดความรับผิดชอบของหัวหน้าพรรคและกรรมการบริหารพรรค แต่กรณีของนายธนาธรนั้น หากถูกดำเนินคดีในฐานะผู้ให้กู้แล้ว หากศาลสั่งให้เพิกถอนสิทธิเลือกตั้ง ก็จะไม่ซ้อนกับมาตรานี้

รศ.ดร.ยุทธพร อิสรชัย

ส่วนที่มีกระแสข่าวเรื่องการจะดำเนินคดีอาญาตามมาตรา 132 ซึ่งเป็นโทษจากการที่พรรคใช้เงินผิดวัตถุประสงค์ มาตรา 87 ที่นำเงินจากการระดมทุน หารายได้จากการจำหน่ายสินค้าไปใช้คืนในกับนายธนาธร ซึ่งในมาตรา 132 โทษจำคุกสูงตั้งแต่ 5-10 ปี ปรับ 100,000-200,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับนั้น รศ.ดร.ยุทธพร มองว่า ไม่น่าจะไปถึง แต่ก็อาจเป็นไปได้

ผู้สื่อข่าวรายงานว่า ภายหลังศาลรัฐธรรมนูญมีคำตัดสินยุบพรรคอนาคตใหม่ออกมา มีการพูดถึงการดำเนินคดีที่โยงกับคำวินิจฉัย กรณีพรรคอนาคตใหม่กู้ยืมเงินจากนายธนาธร มีเจตนาหลีกเลี่ยงการรับบริจาคเงิน ทรัพย์สิน หรือประโยชน์อื่นใด ตามมาตรา 66 จึงเป็นการรับบริจาคเงิน ทรัพย์สิน หรือประโยชน์อื่นใด โดยรู้หรือควรจะรู้ว่า ได้มาโดยไม่ชอบด้วยกฎหมายตามมาตรา 72 ในมาตรา 126 กำหนดโทษของผู้ที่ฝ่าฝืนมาตรา 72 คือโทษจำคุกไม่เกิน 3 ปี หรือปรับไม่เกิน 60,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ และให้ศาลสั่งเพิกถอนสิทธิสมัครรับเลือกตั้งของผู้นั้นด้วย