เทคนิคการปลูกมะลิ เพื่อเตรียมไว้จำหน่ายช่วงหน้าหนาว

มะลิ   ไม้ดอกหอมที่มีความสำคัญต่อวัฒนธรรมไทยแต่โบราณนานมา  ด้วยความหอมเย็นอันเป็นเอกลักษณ์  คนไทยแต่โบราณจึงนิยมนำมาลอยน้ำเย็นและใช้แต่งกลิ่นอาหารคาวหวาน เพื่อเพิมความหอมสดชื่นชวนทาน  รวมทั้งยังมีการทำไปใช้ในการตกแต่งอาคารบ้านเรือน  และด้วยสีขาวและกลิ่นหอมอันบริสุทธิ์ของดอกมะลินี่เอง  ที่คนไทยนิยมนำมาร้อยเป็นพวงมาลัยไว้ใช้บูชาพระและสิ่งศักดิ์สิทธิ์  จนกลายเป็นธรรมเนียมปฏิบัติที่ทำสืบต่อกันมา  นอกจากนี้ยังมีการใช้ดอกมะลิ เป็นสื่อสัญลักษณ์แทนความรักอันบริสุทธิ์ของแม่ที่มีต่อลูกอีกด้วย  มะลิจึงกลายมาเป็นไม้ดอกสำคัญที่มีความต้องการใช้ตลอดปี  จนมีการขยายพื้นที่ปลูกมะลิเชิงการค้าเพื่อเก็บดอกจำหน่ายกันมากขึ้นในปัจจุบัน

ตามธรรมชาติแล้วมะลิ  จะออกดอกได้ตลอดทั้งปี  แต่จะมีดอกดกมากในฤดูร้อนและฤดูฝน  ยกเว้นในฤดูหนาวหรือช่วงเดือนพฤศจิกายน-กุมภาพันธ์  ที่มะลิจะออกดอกน้อย  เนื่องจากกระทบหนาวทำให้ชะงักการเจริญเติบโต  ดอกที่ออกมาจึงเล็กแกร็น ส่งผลให้มีผลผลิตออกสู่ตลาดน้อย  ราคามะลิจึงแพงขึ้น  จากผลผลิตที่ลดลง  แต่ความต้องการใช้ยังคงมีเท่าเดิม ดอกมะลิที่ออกสู่ตลาดในช่วงนี้  จึงมีราคาค่อนข้างสูง

โดยราคาเฉลี่ยที่เกษตรกรขายได้  ณ  ช่วงเวลานี้  คือ  400-600  บาทต่อกิโลกรัม หากเกษตรกรมีการวางแผนการผลิตให้ดีและมีเทคนิควิธีกระตุ้นให้เกิดดอกได้ ก็จะกลายเป็นช่วงนาทีทองของชาวสวนมะลิเลยทีเดียว

วิธีกระตุ้นมะลิให้ออกดอกในฤดูหนาว  

1. วางแผนการผลิต

การวางแผนเป็นการเตรียมการว่า  ต้องการให้มะลิออกดอกช่วงเวลาไหน  เดือนอะไร  หากกำหนดเวลาได้แล้ว  ให้ทำการบำรุงต้นมะลิให้สมบูรณ์และตัดแต่งกิ่ง เช่น ถ้าต้องการให้มะลิเก็บดอกได้ในช่วงเดือนพฤศจิกายน  จำเป็นต้องบำรุงต้นมะลิให้สมบูรณ์ในช่วงเดือนกันยายนโดยรดน้ำ  ใส่ปุ๋ยหมัก-ปุ๋ยเคมี เ พื่อให้ต้นมะลิสมบูรณ์มีอาหารสะสมเพียงพอ  และทำการตัดแต่งกิ่งในเดือนตุลาคม เป็นต้น

2. ตัดแต่งกิ่งมะลิ

การตัดแต่งกิ่งต้นมะลิจะสามารถกระตุ้นให้แตกกิ่งใหม่ได้ร้อยเปอร์เซ็นต์  และสามารถเก็บดอกมะลิจำหน่ายได้หลังการตัดแต่งกิ่ง  30  วัน  โดยการตัดแต่งกิ่งจะเน้นตัดแต่งกิ่งแห้ง  กิ่งเป็นโรค  กิ่งที่ถูกแมลงทำลาย  กิ่งไขว้ล้มเอนไม่เป็นระเบียบ  และกิ่งเลื้อย ซึ่งการตัดแต่งกิ่งมะลิที่ทำแล้วได้ผลดีในการกระตุ้นดอก  มี  2  วิธี คือ

วิธีที่  1  :   ตัดแต่งแบบเหลือกิ่งไว้กับต้นยาว  เหมาะสำหรับต้นมะลิที่ยังมีอายุน้อย  โดยตัดแต่งกิ่งออกเพียงเล็กน้อยให้เหลือกิ่งสมบูรณ์ไว้กับต้นให้มากที่สุด

วิธีที่  2  :   แบบเหลือกิ่งไว้กับต้นสั้น เหมาะสำหรับมะลิที่มีอายุ  2  ปีขึ้นไป  โดยตัดแต่งกิ่งให้เหลือเพียง  3-4  กิ่งแต่ละกิ่งยาวประมาณ  1-1.5  ฟุต

3.บำรุงต้นกระตุ้นดอก

บำรุงต้นด้วยอาหารทางใบ สูตรโพแทสเซียมไนเตรท (13-0-46) ความเข้มข้น  2.5 %  ในอัตรา  500  กรัม/ น้ำ  20  ลิตร ฉีดพ่นให้ทั่วทรงพุ่ม  และให้ปุ๋ยทางดินเดือนละครั้งด้วยสูตร  15-15-15  อัตรา  1-2  ช้อนแกง/ต้น พร้อมกับใส่ปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมักในอัตรา  1  กก. / ต้น  หรือ มากกว่าตามความเหมาะสม

การดูแลมะลิในช่วงฤดูหนาว   นั้น  จะเน้นที่การบำรุงต้น  เพื่อให้มะลิมีดอกใหญ่ไม่เคระแกร็น  และในฤดูหนาวเป็นช่วงเวลาที่พืชไม่ค่อยเจริญอาหาร(สภาพหนาวเย็นทำให้เกิดกระบวนการสังเคราะห์แสงน้อย)  จึงจำเป็นต้องมีการให้ปุ๋ยทางใบชนิดที่มีธาตุฟอสฟอรัสสูงเสริม  เช่น  สูตร  10-45-10  ฉีดพ่นทุกๆ  10  วัน  ในอัตรา 3 ช้อนแกง/น้ำ  20  ลิตร  เพื่อให้พืชสามารถดึงไปใช้ได้ทันที

เพียงแค่มีการวางแผนและการจัดการแปลงปลูกที่ดีพอ  ก็สามารถผลิตดอกมะลิให้มีออกมาจำหน่ายในช่วงฤดูหนาว ซึ่งเป็นช่วงนาทีทองของชาวสวนมะลิได้แล้ว

เรียบเรียงโดย :มินยดา อนุกานนท์ Web Content Editor @ www.rakbankerd.com

ข้อมูลอ้างอิง  :   https://www.rakbankerd.com/

ข่าวเกษตร    เกษตรน่ารู้    มะลิ    วิธีกระตุ้นมะลิให้ออกดอกในฤดูหนาว     การดูแลมะลิในช่วงฤดูหนาว